Göz kapaklarımızın kendine özgü bir yapısı vardır. Göz kapakları gözlerimizi korur ve gözlerimizin istenilen ıslaklıkta kalmasını sağlar. Göz yaşı yabancı maddelerin gözden uzaklaştırılmasını sağlar, göz için gerekli olan ıslaklığı oluşturur ve koruyucu maddeleri içerir. Görevini tamamlayan göz yaşı boşaltım sistemi ile burna akar. Kaşlar ile kirpikler göz kapaklarına yardım ederler ve duygularımızın ifadesinde önemli rol oynarlar. Bu dokuların rahatsızlıkları genellikle kendilerine özgü anatomik yapılarının sonucudur.

Alt ve üst göz kapakları anatomik olarak birbirlerine çok benzerler. Her göz kapağının iki önemli kası vardır. Bir kas göz kapağını açmaya ( retraktör-levator), diğeri ise kapamaya (sifinkter-orbikülaris oküli) yarar. Bu iki kasın arasında orbita yağ dokusu bulunur. Alt göz kapağı daha hareketsiz, üst göz kapağı ise bir araba cam sileceği gibi hareketlidir. Göz kapaklarının doğuştan yada yaşlanmaya bağlı rahatsızlıkları vardır. En sık görüleni “ptozis” olarak adlandırılan göz kapağı düşüklükleridir. Doğuştan olduğu zaman genellikle göz kapağını kaldıran kasın iyi gelişmemesine bağlıdır. Yaşlanmaya bağlı olarak da oluşabilir. Sebep gözkapağını kaldıran kasın zaman içinde yıpranmasıdır. Her iki durumun da tedavisi cerrahidir.

Eğer gözkapağını kaldıran kasın bir miktar fonksiyonu var ise bu kası güçlendirmeye yönelik cerrahi uygulanır.

Önce

Sonra

Sağ üst göz kapağında doğuştan ptoz mevcuttur. Üst göz kapağını kaldıran kas (levator kası) iyi gelişmemiştir. Ameliyat ile levator kası güçlendirilmiştir. Ameliyat lokal (hasta uyanıkken) yada genel anestezi (hasta bayıltılarak) ile uygulanabilir. Ameliyatın ortalama süresi yarım ile bir saat arasındadır. Ameliyat sonrası hastanede yatılmaz ve göz 1 gün kapalı kalır. Ameliyat kapak kıvrımından uygulanır ve bu sebeple ameliyat sonrası ciltte iz kalmaz.

Önce

Sonra

Sol üst göz kapağında doğuştan ptoz olan hastaya levator kasını kuvvetlendirici ameliyat uygulanmıştır. Ameliyat öncesi ve sonrası görünümü.

Önce

Sonra

Hastada sağ üst göz kapağında doğuştan ağır ptoz mevcuttur. Üst göz kapağı gözbebeğini örtmektedir. Ameliyat öncesi resimde de görülebileceği gibi, hem üst göz kapağı düşüktür, hem de göz kapağı kıvrımı yoktur. Ameliyat ile levator kası kuvvetlendirilir, göz kapağı kıvrımı oluşturulur ve göz kapağı normal seviyesine getirilir.

Önce

Sonra

Sağ ve sol üst göz kapağında yaşlanmaya bağlı oluşan kapak düşüklüğü mevcuttur. Lokal anestezi ile göz kapağını kaldıran –levator- kas kuvvetlendirilmiştir. Ameliyat sonrası göz kapağı normal seviyesine getirilmiş ve kapak kıvrımı oluşturulmuştur.

Göz kapağını kaldıran kasta hiç fonksiyon yoksa kapak alındaki kasa asılır. Askı materyali olarak kişinin kendi bacağından alınan kas kılıfı ya da silikon bant tercih edilen ve uzun dönemde en iyi sonucu veren maddelerdir.

Önce

Sonra

Resimdeki hasta, ameliyat öncesi dönemde her iki kapak düşüklüğünü dengeleyebilmek için kaşlarını kaldırırken, ameliyat sonrası dönemde kaşlar ve göz kapakları normal seviyeye getirilmiş ve kapak kıvrımı oluşturulmuştur.

Göz Kapaklarındaki Başka Şekil Bozuklukları

Göz kapaklarında başka şekil bozuklukları da görülebilir. Göz kapakları yaşlılığa bağlı olarak içeri (entropiyum) yada dışarı (ektropiyum) doğru dönebilirler. Bu durum genellikle alt göz kapaklarında görülür, yaşlanmaya bağlıdır ve tedavileri cerrahidir. Göz kapaklarını yerlerinde tutan bağlar ve kapağı kaldıran kasta gevşeme sözkonusudur. Yapılması gereken bağların ve kasın tamir edilmesidir. Üst gözkapağının içeri doğru dönmesi genellikle trahom sonucu oluşur, güney doğu bölgesinde yaşayan kişilerde daha sıktır ve tedavisi cerrahidir.

Önce

Sonra

Göz kapağının dışa doğru dönmesi (Ektropiyum), yaşlanmaya yada yüz felcine bağlı olarak oluşur. Tedavisi ameliyatladır. Sol alt göz kapağında ektropiyumu olan hastanın ameliyat öncesi ve sonrası görünümü.

Yüz felcinde göz kapaklarını kapayan kas felç olur, göz kapanamaz ve böylelikle gözler açıkta kalır. Tükürük bezi ve beyin ameliyatları sonrasında yâda kendiliğinden oluşabilir. Öncelikle suni gözyaşı ilavesi yapılır fakat felç kalıcı ise tedavi cerrahidir. Yüz felci 3-6 ayda iyileşmez ise felcin kalıcı olduğuna karar verilir. İleri yaştaki hastalarda genellikle alt göz kapağında sarkma da oluşur. Üst göz kapağının içine altın bir ağırlık yerleştirilmesi ve gevşeyen bağların onarılması bu rahatsızlıkta etkin bir tedavi sağlar. Vücutta az reaksiyon yarattığı için altın kullanılmaktadır.

Önce

Sonra

Sol yüz felci geçiren hastada sol alt göz kapağı dışa doğru dönmüş ve göz kapanamamaktadır. Aşağıdaki resimlerde ise sağ üst göz kapağına uygulanan altın ağırlık ve sağ alt göz kapağı tamiri sonucu görülmektedir. Alt göz kapağı normal yerindedir ve üst göz kapağı kapanabilmektedir.

Göz Kapaklarındaki Başka Şekil Bozuklukları

Göz kapaklarında başka şekil bozuklukları da görülebilir. Göz kapakları yaşlılığa bağlı olarak içeri (entropiyum) yada dışarı (ektropiyum) doğru dönebilirler. Bu durum genellikle alt göz kapaklarında görülür, yaşlanmaya bağlıdır ve tedavileri cerrahidir. Göz kapaklarını yerlerinde tutan bağlar ve kapağı kaldıran kasta gevşeme sözkonusudur. Yapılması gereken bağların ve kasın tamir edilmesidir. Üst gözkapağının içeri doğru dönmesi genellikle trahom sonucu oluşur, güney doğu bölgesinde yaşayan kişilerde daha sıktır ve tedavisi cerrahidir.

Önce

Sonra

Göz kapağının dışa doğru dönmesi (Ektropiyum), yaşlanmaya yada yüz felcine bağlı olarak oluşur. Tedavisi ameliyatladır. Sol alt göz kapağında ektropiyumu olan hastanın ameliyat öncesi ve sonrası görünümü.

Yüz felcinde göz kapaklarını kapayan kas felç olur, göz kapanamaz ve böylelikle gözler açıkta kalır. Tükürük bezi ve beyin ameliyatları sonrasında yâda kendiliğinden oluşabilir. Öncelikle suni gözyaşı ilavesi yapılır fakat felç kalıcı ise tedavi cerrahidir. Yüz felci 3-6 ayda iyileşmez ise felcin kalıcı olduğuna karar verilir. İleri yaştaki hastalarda genellikle alt göz kapağında sarkma da oluşur. Üst göz kapağının içine altın bir ağırlık yerleştirilmesi ve gevşeyen bağların onarılması bu rahatsızlıkta etkin bir tedavi sağlar. Vücutta az reaksiyon yarattığı için altın kullanılmaktadır.

Önce

Sonra

Sol yüz felci geçiren hastada sol alt göz kapağı dışa doğru dönmüş ve göz kapanamamaktadır. Aşağıdaki resimlerde ise sağ üst göz kapağına uygulanan altın ağırlık ve sağ alt göz kapağı tamiri sonucu görülmektedir. Alt göz kapağı normal yerindedir ve üst göz kapağı kapanabilmektedir.

Göz Kapaklarındaki Habis Tümörler

Göz kapağının habis tümörleri de göz kapağında oluşabilen rahatsızlıklardan biridir. Daha sıklıkla “bazal hücreli kanser” olarak görülür. Göz kapağında iyileşmeyen, sürekli büyüyen, kaşınan ve kanayan bir lezyon şeklinde karşımıza çıkarlar. Tedavisi cerrahi olarak lezyonun etrafındaki sağlam dokuyla birlikte çıkarılması ve göz kapağının vücudun başka dokularını da kullanarak onarılmasıdır. Bazı durumlarda “kriyoterapi” olarak adlandırılan lezyonun dondurulması şeklinde bir tedavi de uygulanabilir. Bazal hücreli kanser kan yoluyla –karaciğer, beyin gibi- uzak dokulara yayılmaz. Göz kapaklarında rastlanılan ve tedavisi en zor olan tümör “Malign Melanom” dur.

Önce

Sonra

Göz kapağı tümörleri korkutucu ve kötü gözükseler de tedavi sonuçları çok iyidir.Göz kapağı tümörlü hastanın ameliyat öncesi ve sonrası görünümü.

 

Blefarospazm (İstemsiz Göz Kapağı Kasılması)

Sebebi bilinmeyen göz etrafındaki kasılmalardır. Orta ve ileri yaşlarda görülür. Bazı hastalar spazmlar sonucu gözlerini hiç açamazlar ve günlük hayatlarını sürdüremezler. Teşhis konulması zordur. Psikolojik bir rahatsızlık değildir. Tedavisi Botox yada Myektomi denilen ameliyat ile yapılır. Botox’un dozu ve yapıldığı bölge çok önemlidir ve tedaviyi 4 ayda bir tekrar etmek gerekir. Myektomi ameliyatı etkindir, fakat iyileşme dönemi 1-2 sürebilmektedir.

Myektomi kaşı aşağı iten ve göz kapağını kapayan kasların çıkarıldığı ameliyattır. Lokal yada genel anestezi ile uygulanabilir. İyileşme dönemi nispeten uzundur,

Önce

Sonra

Blefarospazm sebebiyle myektomi ameliyatı uygulanılan hastanın öncesi ve sonrası

 

Tiroid Hastalarında Oluşan Göz Hastalıkları

Tiroid hastalarında oluşan göz rahatsızlıkları oftalmolojinin özel konularından birini oluşturur. Tiroid oftalmopatide göz çevresini saran yağ dokusu ve kaslarda şişme gözlenir. Tiroid hastalığında gözde öne doğru fırlama, göz kapağının aşırı açılması ve çift görme olabilir. Hastalığın ileri aşamalarında görme sinirinin sıkışmasına yada kornea tabakasının açıkta kalmasına bağlı körlük oluşabilir. İlaç tedavisi ya da cerrahi uygulanır. Hastalığın dönemine göre uygulanacak tedavi değişir. Yani bir tedavi şekli diğerinin yerini tutmaz. Tedavinin ilk aşaması kandaki tiroid hormonları düzeyini normale getirmektir. Genellikle şikayetlerin başlamasından sonraki ilk 3 yıl içinde ilaç tedavisi, sonraki dönemlerde ise cerrahi tedavi uygulanır. Başarılı bir ilaç tedavisinden sonra cerrahi tedavi gerekebilir. İlaç tedavisi olarak en çok tercih edilen kortizon tedavisidir. Ağız ya da damar yoluyla uygulanabilir. Bazı yan etkileri olmasına rağmen son derece etkilidir. İlaç tedavisinin alternatifi ışın tedavisidir. Ancak ışın tedavisinin kortizon tedavisine üstünlüğü kanıtlanmamıştır. Cerrahi tedavi ile öne çıkmış olan göz, yağ dokusu alınarak yada göz çevresindeki kemikler inceltilerek düzeltilebilir. Aşırı açılmış olan göz kapakları göz kapağını kaldıran kas zayıflatılarak tedavi edilir. Çift görme için şaşılık ameliyatı yada özel gözlükler kullanılır.

 

Önce

Sonra

Tiroid hastalığına bağlı olarak göz kapaklarında aşırı açılma oluşabilir. Gereken hastalarda göz kapağını kaldıran –levator kas- zayıflatılarak tedavi uygulanabilir. Üstteki resimde her iki göz kapağından, alttaki resimde ise sol üst göz kapağından ameliyat edilen hastaların ameliyat öncesi ve sonrası görünümü

 

Yüz Felcine Bağlı Lagoftalmide Altın Ağırlık

Yüz felcinde göz kapaklarını kapayan kas felç olur, göz kapanamaz ve böylelikle gözler açıkta kalır. Tükürük bezi ve beyin ameliyatları sonrasında yâda kendiliğinden oluşabilir. Öncelikle suni gözyaşı ilavesi yapılır fakat felç kalıcı ise tedavi cerrahidir. Yüz felci 3-6 ayda iyileşmez ise felcin kalıcı olduğuna karar verilir. İleri yaştaki hastalarda genellikle alt göz kapağında sarkma da oluşur. Üst göz kapağının içine altın bir ağırlık yerleştirilmesi ve gevşeyen bağların onarılması bu rahatsızlıkta etkin bir tedavi sağlar. Vücutta reaksiyon yaratmadığı ve MR çekimleri yapılabildiği için altın kullanılmaktadır.

Önce

Sonra

Üstte akustik nörinom ameliyatı sonrası sağ gözde kapakların kapanamaması görünüyor.Beyin cerrahisi sonrası ya da başka sebeplerle yüz felci geçiren hastalarda felç kalıcı ise üst kapağa altın ağırlık cerrahisi, eğer gerekiyorsa alta kapağa bağları sıkılaştırma cerrahisi (ektropiyon cerrahisi) uygulanmalıdır.

Resimdeki hasta üst kapağa altın ağırlık ve alt kapağa ektropiyon cerrahisi uygulanmasından sonra geç dönemde görülüyor. Kapağın tama yakın kapandığı , korneanın kurumaktan ve sonunda körlük ile ağrıdan kurtarıldığı net olarak görülmektedir